استفاده از روش های درمان سرطان مثانه و راه های تشخیص آن
سرطان مثانه از جمله انواع سرطان است که روش‌های درمانی متعددی برای درمان آن به کار می‌رود، به‌طوری‌که می‌توان گفت امروزه درمان قطعی سرطان مثانه وجود دارد. با این حال آوردن اسم سرطان برای بسیاری از افراد ترسناک بوده و آنها را با نگرانی زیادی روبرو می‌کند.شما میتوانید جهت استعلام قیمت داروی keytruda به همین دلیل در این مقاله از سایت ایوان مارکت سعی کردیم اطلاعات کاملی درمورد این سرطان ارائه داده و ببینیم آیا سرطان مثانه پیشرفته درمان دارد؟ تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
مشاوره آنلاین
نگاهی کلی به سرطان مثانه
سرطان مثانه نوعی شایع از سرطان‌ها است که از سلول‌های مثانه شروع می‌شود. مثانه یک اندام تو خالی از جنس عضله است که در پایین شکم قرار داشته و وظیفه آن نگه‌داشتن ادرار است. سرطان مثانه اغلب در سلول‌های اوروتلیال که داخل مثانه را پوشانده‌اند، شکل می‌گیرد. البته این سلول‌ها در کلیه و لوله‌های حالب که کلیه را به مثانه متصل می‌کنند هم وجود دارند، در نتیجه سرطان اوروتلیال ممکن است در کلیه یا لوله‌های حالب هم بروز پیدا کند. اما با این حال اغلب در مثانه دیده می‌شود.
معمولاً سرطان مثانه در مراحل اولیه بروز، تشخیص داده می‌شود که احتمال درمان آن بسیار زیاد است. با این حال حتی در صورت درمان سرطان مثانه در مراحل اولیه، بازهم ممکن است سرطان دوباره بازگردد. به همین دلیل بیماران مبتلا به سرطان که درمان می‌شوند باید تا سال‌ها تحت آزمایش و نظارت پزشکی قرار گیرند تا در صورت بروز دوباره علائم، سریع برای درمان آنها اقدام شود.
انواع سرطان مثانه
سلول‌های مختلفی در مثانه می‌توانند سرطانی شوند. نوع سلول‌هایی که سرطان از آنجا شروع می‌شود، نوع سرطان مثانه را مشخص می‌کند. این دسته‌بندی به پزشکان کمک می‌کند درمان متناسب با نوع سرطان را برای بیمار در نظر بگیرند. انواع سرطان مثانه شامل موارد زیر است:
- کارسینوم اوروتلیال: این نوع سرطان که در گذشته به کارسینوم سلول انتقالی معروف بود، در سلول‌هایی اتفاق می‌افتد که داخل مثانه را در برگرفته‌اند. سلول‌های اوروتلیال وقتی مثانه شما پر است، باز شده و وقتی مثانه خالی است، جمع می‌شوند. این سلول‌ها داخل حالب‌ها و مجاری ادرار را هم پوشانده‌اند، در نتیجه سرطان کارسینوم اوروتلیال می‌تواند در این نواحی هم اتفاق بیفتد. تحقیقات نشان داده کارسینوم اوروتلیال شایع‌ترین نوع سرطان مثانه در آمریکا است.
- سرطان سلول سنگفرشی: این نوع سرطان با تحریک مزمن مثانه همراه است، مثلاً در اثر یک عفونت یا استفاده طولانی مدت از کاتتر ادراری می‌تواند ایجاد شود. سرطان سلول سنگفرشی بیشتر در مناطقی از دنیا دیده می‌شود که یک عفونت انگلی خاص به نام شیستوزومیازیس در آنجا شایع است.
- آدنوکارسینوما: این نوع سرطان در سلول‌هایی ایجاد می‌شود که غدد ترشح‌کننده مخاط در مثانه را تشکیل می‌دهند. البته این نوع سرطان جزو انواع نادر سرطان مثانه به شمار می‌آید.
مشاوره آنلاین
علائم سرطان مثانه
سرطان مثانه علائم مختلفی از درد در کمر تا اختلال در ادرار را نشان می‌دهد. به طور کلی علائم این بیماری شامل موارد زیر است:
- دیده‌شدن خون در ادرار که در برخی موارد باعث قرمز شدن یا سیاه شدن ادرار می‌شود و در برخی اوقات هم با چشم قابل دیدن نیست بلکه در آزمایشگاه تشخیص داده می‌شود.
- تکرر ادرار
- ادرارکردن دردناک
- درد کمر
علت ایجاد سرطان مثانه چیست؟
سرطان مثانه هنگامی ایجاد می‌شود که سلول‌های آن دچار جهش یا تغییر در DNA شوند. DNA سلول درواقع به سلول فرمان می‌دهد که چه کارهایی را انجام دهد. هنگامی که DNA دچار جهش شود به سلول فرمان می‌دهد به سرعت تقسیم شده و به زندگی خود ادامه دهد، درحالی که بقیه سلول‌های سالم می‌میرند. بدین ترتیب سلول‌های جهش‌یافته مرتب زیاد شده و روی هم انباشته می‌شوند، به‌طوری‌که یک تومور را تشکیل می‌دهند. این تومور ممکن است به بافت سالم بدن حمله کرده و آن را تخریب کند. همچنین پس از مدتی سلول‌های غیرعادی می‌توانند از جای خود جداشده و در قسمت‌های دیگر بدن پخش شوند که به این حالت متاستاز گفته می‌شود. پخش سلول‌های غیرعادی در بدن حالت پیشرفته سرطان است و درمان آن کمی سخت‌تر است.
اینکه جهش در سلول‌ها و سرطانی شدن آن به چه دلیل اتفاق می‌افتد، هنوز مشخص نیست. با این حال بررسی‌ها نشان می‌دهد عوامل زیر در ایجاد سرطان مثانه نقش دارند:
- سیگارکشیدن: کشیدن سیگار می‌تواند ریسک ابتلا به سرطان مثانه را به‌وسیله واردکردن مواد شیمیایی مضر به ادرار بالا ببرد. بخشی از مواد شیمیایی سمی که با سیگار وارد بدن می‌شود، برای دفع به ادرار منتقل می‌شود. تجمع این مواد در ادرار به بافت داخل مثانه آسیب می‌رساند. در نتیجه این روند احتمال بروز سرطان مثانه افزایش می‌یابد.
- افزایش سن: سرطان مثانه در هر سنی ممکن است اتفاق بیفتد اما بررسی‌ها نشان می‌دهد بیشتر افراد مبتلا در سنین بالای ۵۵ سال قرار دارند.
- جنسیت: مردها بیشتر از زنان در معرض خطر ابتلا به سرطان مثانه قرار دارند.
- قرارگرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص: کلیه نقشی اساسی در فیلترکردن مواد شیمیایی مضر در بدن دارد. به شکلی که از ورود این مواد به جریان خون جلوگیری کرده و آنها را به ادرار منتقل می‌کند. به همین دلیل قرارداشتن در معرض مواد شیمیایی مضر باعث انتقال آنها به مثانه شما شده و خطر ابتلا به سرطان مثانه را افزایش می‌دهد. مواد شیمیایی که خطر سرطان مثانه را افزایش می‌دهند، شامل آرسنیک و موادی است که در صنایع رنگ، چرم، لاستیک، نساجی و نقاشی به کار می‌روند.
- درمان سرطان قبلی: افرادی که قبلاً مبتلا به یکی از انواع سرطان بوده و برای درمان آن داروی سیکلوفسفامید مصرف کرده‌اند، در معرض ابتلا به سرطان مثانه قرار دارند. همچنین کسانی که تحت پرتودرمانی در ناحیه لگن قرار داشته‌اند، ممکن است مبتلا به سرطان مثانه شوند.
- التهاب مزمن مثانه: بروز عفونت یا التهاب مزمن یا تکرارشونده در مثانه که مثلاً در اثر استفاده طولانی مدت از کاتتر ادرار اتفاق می‌افتد، می‌تواند ریسک ابتلا به سرطان مثانه را بالا ببرد. همچنین در برخی نقاط دنیا سرطان مثانه با بروز عفونت انگلی به نام شیستوزومیازیس مرتبط است.
- سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان مثانه: در صورتی که در میان افراد خانواده که پیوند خونی با آنها دارید، سابقه ابتلا به سرطان مثانه وجود دارد، شما هم در خطر ابتلا به آن هستید.
مشاوره آنلاین
روش‌های تشخیص سرطان مثانه
برای تشخیص سرطان مثانه از تست‌ها و آزمایش‌های مختلفی استفاده می‌شود که در ادامه آنها را بررسی می‌کنیم:
- سیستوسکوپی: در این روش پزشک یک لوله بسیار ریز و کوچک که سیستوسکوپ نام دارد را وارد مجرای ادرار شما می‌کند. در سر این لوله یک دوربین کوچک وجود دارد که امکان مشاهده داخل مجاری ادرار و مثانه را به پزشک می‌دهد. بدین ترتیب پزشک داخل مثانه و مجاری ادرار را به دقت بررسی کرده و به دنبال علائم سرطان مثانه می‌گردد.
- نمونه‌برداری: در برخی موارد ممکن است پزشک در هنگام انجام سیستوسکوپی، نمونه‌ای از سلول‌های مثانه را بردارد تا در آزمایشگاه تحت بررسی دقیق قرار گیرد.
- آزمایش نمونه ادرار: علاوه بر نمونه‌برداری از مثانه، پزشک نمونه‌ای از ادرار شما را هم برای پیداکردن سلول‌های سرطانی تحت آزمایش قرار می‌دهد. نمونه ادرار معمولاً با میکروسکوپ‌های قوی بررسی می‌شود تا حضور سلول‌های سرطانی در آن چک شود.
- آزمایش‌های تصویربرداری: آزمایش‌های تصویربرداری مثل سی‌تی اسکن مثانه به پزشک کمک می‌کند ساختارهای داخلی سیستم دفع ادرار شما را بررسی کند. سی‌تی اسکن به دو روش می‌تواند انجام شود:
ابتدا یک ماده به نام ماده حاجب از طریق رگ دست به بدن تزریق می‌شود. این ماده در نهایت به مجاری ادراری و مثانه می‌رسد. در این هنگام با استفاده از اشعه ایکس ری یک تصویر از ناحیه مثانه فرد ثبت می‌شود. بدین ترتیب یک نمای کامل و دقیق از ساختار سیستم ادراری بیمار بدست آمده و پزشک می‌تواند با کمک آن وجود سلول‌های سرطانی را بررسی کند.
نوع دیگری از تصویربرداری روش پیلوگرام رتروگراد است که در آن پزشک یک لوله نازک به نام کاتتر را وارد مجاری ادراری کرده و از طریق آن ماده حاجب را به بدن تزریق می‌کند. این ماده در حالب‌ها جریان یافته و به کلیه وارد می‌شود. در این هنگام با کمک اشعه ایکس ری تصاویر این ناحیه ثبت می‌شود. این تصاویر به پزشک در تشخیص سلول‌های سرطانی در قسمت بالای سیستم ادراری کمک می‌کنند.
پس از آنکه وجود سلول‌های سرطانی در مثانه شما تشخیص داده شد، پزشک باید گسترش آنها به غدد لنفاوی اطراف مثانه یا حتی دیگر قسمت‌های بدن را بررسی کند. برای این کار ممکن است پزشک یکی از آزمایش‌های زیر را به کار گیرد:
- سی‌تی اسکن
- توموگرافی گسیل پوزیترون
- ام‌آرآی
- تست استخوان
- رادیولوژی قفسه سینه
با استفاده از نتایج این آزمایش‌ها پزشکان مرحله پیشرفت سرطان مثانه را تعیین می‌کنند. پیشرفت سرطان مثانه در پنج مرحله از صفر تا چهار در نظر گرفته می‌شود. مرحله صفر بیماری حالتی است که سرطان تنها به سلول‌های دیواره داخلی مثانه محدوده بوده و کاری به دیواره عضلانی آن ندارد. اما مرحله چهار که سرطان پیشرفته مثانه است، حالتی است که سلول‌های سرطانی به غدد لنفاوی اطراف مثانه و همچنین دیگر نقاط دور بدن گسترش یافته‌اند.
علاوه بر مرحله پیشرفت سرطان، سلول‌های سرطانی بر اساس شکلی که زیر میکروسکوپی دارند، هم طبقه‌بندی می‌شوند. در این نوع طبقه‌بندی درجه سرطان مشخص شده و به حالت سرطان مثانه درجه بالا و درجه پایین تقسیم می‌شود.
- سرطان مثانه درجه پایین: این حالت سرطان سلول‌هایی دارد که از نظر ظاهر و ساختار به سلول‌های طبیعی مثانه، نزدیکی زیادی دارند. همچنین تومور سرطانی درجه پایین، رشد آهسته‌ای داشته و احتمال کمی دارد که به دیواره عضلانی مثانه حمله کند.
- سرطان مثانه درجه بالا: این حالت سرطان مثانه سلول‌هایی دارد که به شدت غیرطبیعی بوده و هیچ شباهتی به سلول‌های سالم مثانه ندارند. این نوع سرطان بسیار تهاجمی بوده و تمایل زیادی برای حمله به دیواره عضلانی مثانه و دیگر بافت‌ها و اندام‌های بدن دارد.
مشاوره آنلاین
روش‌های درمان سرطان مثانه
روش‌های متنوعی برای درمان سرطان مثانه وجود دارد که به کار گرفتن آنها بستگی به عوامل مختلفی دارد. این عوامل شامل نوع سرطان، میزان پیشرفت آن و درجه سرطان است. البته پزشک در انتخاب روش درمانی به وضعیت سلامت عمومی بیمار و ترجیح خود او هم توجه می‌کند. در این قسمت به بررسی مراحل درمان سرطان مثانه می‌پردازیم:
عمل جراحی برای درمان سرطان مثانه
رویکردهای مختلفی در جراحی برای درمان سرطان مثانه به کار گرفته می‌شود که در ادامه آنها را مرور می‌کنیم:
- عمل جراحی برداشتن تومور از طریق مجاری ادراری: این عمل شبیه همان روشی است که برای تشخیص سرطان مثانه به کار گرفته می‌شود. تنها در این حالت یک حلقه سیم الکتریکی به سر سیستوسکوپ متصل شده و وارد مثانه بیمار می‌شود. سپس با استفاده از جریان الکتریسیته داخل حلقه، سلول‌های سرطانی بریده یا سوزانده می‌شوند. همچنین در این روش می‌توان از یک لیزر پرانرژی هم استفاده کرد. این روش برای درمان سرطان مثانه در مراحل اولیه به کار می‌رود.
در این روش هیچ برشی در شکم شما ایجاد نمی‌شود و ابزارهای عمل از طریق مجاری ادرار وارد مثانه می‌شوند. ممکن است پزشک بخواهد در فرایند این عمل، مقداری داروی شیمی‌درمانی به مثانه شما تزریق کند تا با سلول‌های سرطانی باقی‌مانده مقابله کرده و همچنین از بروز مجدد سرطان جلوگیری کند. این داروها تا مدتی در مثانه باقی‌مانده و سپس تخلیه می‌شوند.
- سیستکتومی: سیستکتومی نوعی عمل جراحی است که در آن همه یا بخشی از مثانه برداشته می‌شود. در یک عمل جراحی جزئی پزشک تنها قسمتی از مثانه که در آن تومور سرطانی ایجاد شده را برمی‌دارد. اما در عمل جراحی سیستکتومی رادیکال، پزشک کل مثانه و قسمتی از بافت‌ها و غدد لنفاوی اطراف آن را برمی‌دارد. در مردان احتمالاً علاوه بر مثانه، پروستات هم برداشته شود. برای درمان سرطان مثانه زنان به این روش هم ممکن است همراه با مثانه، رحم، تخمدان‌ها و بخشی از واژن برداشته شود.
سیستکتومی با استفاده از یک برش در زیر شکم انجام شده یا با برش‌های ریز متعدد توسط ابزار رباتیک اجرا می‌شود. در روش رباتیک، جراح در کنار دستگاه نشسته و با استفاده از کنسول کنترل، ابزار رباتیک را به طور دقیق در داخل بدن بیمار هدایت می‌کند.
- بازسازی مثانه: پس از انجام عمل سیستکتومی و برداشتن مثانه بیمار، پزشک باید راهی جدید برای دفع ادرار در بدن بیمار در نظر بگیرد. یک روش برای دفع ادرار، بازسازی مثانه نئو است. در این روش جراح یک مخزن کروی شکل را با استفاده از بافت‌های روده می‌سازد که به آن مثانه نئو گفته می‌شود. این مخزن سپس وارد بدن شده و به مجاری ادراری و حالب متصل می‌شود. بیشتر بیماران در استفاده از مثانه نئو مشکلی نداشته و به راحتی ادرار می‌کنند، اما ممکن است برخی از آن با سختی در دفع ادرار مواجه شوند. در این حالت به صورت دوره‌ای از کاتتر برای تخلیه کامل مثانه نئو استفاده می‌شود.
- مجرای ایلیال: در این روش جراح با استفاده از بافت‌های روده شما، اقدام به ساخت یک لوله می‌کند. این لوله به حالب‌های تخلیه کننده کلیه متصل شده و به خارج از بدن کشیده می‌شود. در خارج از بدن به یک کیسه متصل می‌شود که باید آن را روی شکم خود بپوشید. ادراری که توسط کلیه تولید می‌شود از طریق مجرای ایلیال به خارج از بدن منتقل شده و وارد کیسه می‌شود.
- مخزن ادرار: در این روش انحراف ادرار، پزشک بخشی از روده را به یک مخزن برای نگهداری ادرار تبدیل می‌کند. ادرار بیمار در این کیسه در داخل بدن جمع شده و بیمار باید با استفاده از یک کاتتر، ادرار را از طریق سوراخی کوچکی که در شکم ایجاد می‌شود، تخلیه کند.
مشاوره آنلاین
شیمی درمانی
در روش شیمی‌درمانی از نوعی دارو برای کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود که معمولاً یک یا چند دارو برای این روش به کار می‌رود. به طور کلی شیمی‌درمانی برای درمان سرطان مثانه به دو صورت استفاده می‌شود:
- تزریق وریدی: شیمی‌درمانی وریدی معمولاً قبل از عمل جراحی برداشتن مثانه انجام می‌شود تا شانس درمان سرطان را بیشتر کند. البته در مواردی هم ممکن است شیمی‌درمانی بعد از عمل جراحی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده استفاده شود. علاوه بر این در حالت‌های خاصی شیمی‌درمانی در ترکیب با پرتودرمانی انجام می‌شود.
- شیمی‌درمانی مستقیم مثانه: در این روش یک لوله از طریق مجاری ادراری وارد مثانه شده و داروهای شیمی‌درمانی را مستقیم وارد مثانه می‌کند. این داروها برای یک دوره زمانی مشخص در مثانه می‌مانند و سپس تخلیه می‌شوند. این روش می‌تواند به عنوان درمان قطعی سرطان مثانه خوش خیم به کار رود.
پرتودرمانی
پرتودرمانی از تابش پرتوهای پرانرژی مثل ایکس ری و پروتون برای تخریب سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. برای پرتودرمانی سرطان مثانه معمولاً از یک دستگاه استفاده می‌شود که پرتوها را به صورت مستقیم و دقیق به نقاط مشخص‌شده بیرون مثانه می‌تاباند. این روش در برخی شرایط خاص در ترکیب با شیمی‌درمانی استفاده می‌شود. مثلاً در مواردی که انجام عمل جراحی امکان‌پذیر نیست، از ترکیب این دو روش استفاده می‌شود.
ایمونوتراپی
ایمونوتراپی هم یک روش درمان دارویی است که سیستم ایمنی را برای مقابله با سرطان تحریک می‌کند. این روش هم مثل شیمی‌درمانی به دو صورت قابل انجام است:
- تزریق مستقیم به مثانه: این نوع ایمونوتراپی می‌تواند بعد از عمل جراحی برای سرطان‌های کوچک مثانه که تنها به بافت پوششی آن محدود بوده، مورداستفاده قرار گیرند. این نوع ایمونوتراپی از دارویی استفاده می‌کند که به عنوان واکسن سل ساخته شده بود و با مصرف آن سلول‌های مبارزه کننده با میکروب‌ها به سمت مثانه فرستاده می‌شوند.
- تزریق وریدی: ایمونوتراپی می‌تواند به صورت وریدی برای سرطان‌های پیشرفته یا سرطان‌هایی که بعد از درمان اولیه بازگشته‌اند، استفاده شود. داروهای متنوعی برای ایمونوتراپی استفاده می‌شود که به سیستم ایمنی در شناسایی سلول‌های سرطانی در مثانه و مقابله با آنها کمک می‌کنند.
مشاوره آنلاین
دارو درمانی هدفمند
در این روش درمانی یک نقطه ضعف مشخص در سلول‌های سرطانی هدف قرار گرفته و داروهایی برای حمله به این نقطه ضعف وارد بدن می‌شود. این کار باعث از بین رفتن سلول‌های سرطانی می‌شود. دارودرمانی هدفمند برای درمان سرطان‌های پیشرفته مثانه که دیگر روش‌ها روی آن جواب نداده، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
حفظ مثانه
در برخی افراد که سرطان به بافت عضلانی مثانه آنها حمله کرده اما نمی‌خواهند مثانه خود را به طور کامل تخلیه کنند، از ترکیب روش‌های مختلف برای درمان سرطان مثانه استفاده می‌کنند. در این روش که به درمان سه‌گانه معروف است، ابتدا عمل تخریب بافت‌های سرطانی مثانه انجام می‌شود. در این مرحله پزشک سعی می‌کند تا جای ممکن بافت‌های مثانه را حفظ کند. پس از آن بیمار تحت شیمی‌درمانی و پرتودرمانی قرار می‌گیرد.
در مواردی که با انجام درمان سه‌گانه سرطان مثانه، باز هم سلول‌های سرطانی باقی بمانند یا سرطانی از نوع مهاجم به بافت عضلانی مثانه دوباره بروز پیدا کند، پزشک احتمالاً انجام سیستکتومی را در نظر بگیرد.
عوارض سرطان مثانه
برخی بیماران مبتلا به سرطان مثانه به خاطر کم و زیاد شدن علائم‌شان در طول درمان و پس از آن ممکن است به حالتی از افسردگی دچار شوند. این افراد ممکن است در مواردی علائم زیادی را تجربه کنند، با شروع درمان علائم کاهش‌یافته و پس از آن با بروز عوارض درمانی دوباره با ناراحتی مواجه شوند. در اثر این فعل و انفعالات احساسی ممکن است بیمار دچار ناامیدی و یاس شده و درمان خود را بی‌فایده بداند؛ این افراد باید تحت مشاوره روانشناس قرار گیرند.
در مواردی که مثانه بیمار به طور کامل تخلیه می‌شود، فرد برای دفع ادرار با مشکلاتی مواجه می‌شود. افرادی که از کیسه بیرونی ادرار استفاده می‌کنند باید آموزش‌های لازم برای زمان تخلیه کیسه را دریافت کنند. همچنین کسانی از کیسه داخلی استفاده می‌کنند علاوه بر آموزش زمان و نحوه تخلیه کیسه باید درمورد احساسی که برای ادرار کردن خواهند داشت هم اطلاعات لازم را دریافت کنند، زیرا احساس تخلیه ادرار در آنها کمی با قبل متفاوت خواهد بود. همچنین احتمالاً این افراد در مواردی هنگام خواب، بی‌اختیاری در کنترل ادرار را تجربه کنند.
درمان سرطان مثانه در زنان می‌تواند باعث تنگ شدن و کوتاه شدن واژن شود که رابطه جنسی را برای آنها دردناک می‌کند. همچنین در مردان می‌تواند آنها را با اختلالات نعوظ مواجه کند. البته هر دوی این حالت‌ها قابل درمان خواهند بود.
جمع‌بندی
امروزه برای درمان سرطان مثانه روش‌های مختلفی وجود دارد که از عمل جراحی تا شیمی‌درمانی و پرتودرمانی را شامل می‌شود. با این حال امکان برگشتن دوباره سرطان در افراد درمان‌شده وجود دارد. به همین دلیل در صورت پیدا شدن علائم درمان سرطان مثانه باز هم بیمار باید به صورت مرتب و دوره‌ای تحت آزمایش و نظارت پزشکی قرار داشته باشد.
