درمان سرطان کلیه چیست؟
کلیه‌ها از حیاتی‌ترین اندام‌های بدن هستند که نقش اصلی را در سیستم دفع بدن ایفا می‌کنند. این دو اندام کوچک که خون را از مواد سمی تصفیه می‌کنند، بسیار حساس بوده و در معرض آسیب‌های زیادی قرار دارند. سرطان مثانه یکی از بیماری‌های شایع کلیه بوده که در سال‌های اخیر ابتلا به آن روبه افزایش است. البته خوشبختانه این بیماری معمولاً در دوران اولیه بروز تشخیص داده شده و قابل درمان است.
در این مقاله از سایت ایوان مارکت به بررسی درمان سرطان کلیه در زنان و مردان پرداخته‌ایم. اگر شما هم می‌خواهید با علل، راه تشخیص و علائم درمان سرطان کلیه آشنا شوید و بدانید آیا سرطان کلیه پیشرفته درمان دارد، این مقاله به شما کمک خواهد کرد.
مشاوره آنلاین
سرطان کلیه چیست؟
وقتی سلول‌های کلیه سرطانی شده و رشدشان از کنترل خارج می‌شود، سرطان کلیه ایجاد شده است. کلیه‌ها دو اندام لوبیایی شکل هستند که اندازه‌ای تقریباً برابر با مشت دست دارند. کلیه‌ها در پشت اندام‌های شکمی قرار دارند، به شکلی که هرکدام در یک طرف ستون فقرات حضور دارند. وظیفه اصلی کلیه‌ها تصفیه خون و جداکردن مواد زائد آن است که با استفاده از آنها ادرار را تولید می‌کنند و برای دفع به مثانه می‌فرستند.همچنین می توانید جهت استعلام قیمت داروی کیترودا در ایران و قیمت داروی جمپرلی از این سایت اقدام فرمائید. در بزرگسالان کارسینوم سلول کلیه شایع‌ترین نوع سرطان کلیه است، اما کودکان بیشتر در معرض نوعی از سرطان کلیه قرار دارند که تومور ویلمز نام دارد.
به نظر می‌رسد در سال‌های اخیر بروز سرطان کلیه در حال افزایش است، البته در این زمینه نباید از گسترش استفاده از آزمایش‌های تشخیصی مثل سی‌تی اسکن و نقش آنها در تشخیص سرطان کلیه غافل شد؛ چراکه استفاده از این روش‌های تصویربرداری باعث می‌شود احتمال تشخیص تصادفی توده سرطانی در کلیه بیشتر شود. معمولاً هم سرطان کلیه در مراحل اولیه آن تشخیص داده می‌شود؛ وقتی که سرطان رشد چندانی نکرده و محدود به خود کلیه است. در نتیجه احتمال درمان قطعی آن هم زیاد است.
مشاوره آنلاین
علائم و نشانه‌های سرطان کلیه
سرطان کلیه معمولاً در مراحل اولیه خود علائمی نشان نمی‌دهد، بلکه با پیشرفت سرطان علائم هم بروز پیدا می‌کنند. این علائم شامل موارد زیر هستند:
- وجود خون در ادرار که رنگ آن را صورتی، قرمز یا سیاه می‌کند
- درد در کمر یا پهلو که ادامه‌دار است
- ازدست‌دادن اشتها
- کاهش وزن بی‌دلیل
- خستگی مفرط
- تب ادامه‌دار
- وجود توده در شکم یا پهلوها
- کم‌خونی
- تورم در پاها و مچ پاها
همچنین در مواردی که سرطان به دیگر قسمت‌های بدن گسترش یافته باشد، ممکن است علائمی مثل تنگی نفس، درد استخوان و خون هنگام سرفه کردن مشاهده شود.
علت ایجاد سرطان کلیه چیست؟
واقعیت آن است که علت اصلی ایجاد سرطان کلیه تاکنون مشخص نشده است. امروزه می‌دانیم سرطان با وقوع جهش در DNA سلول‌های کلیه به وجود می‌آید. DNA در سلول‌های بدن فرمان می‌دهد که سلول چه کاری انجام دهد. وقتی این قسمت دچار جهش شود، به سلول فرمان می‌دهد سریع رشد کرده و تقسیم سلولی انجام دهد. در نتیجه این روند سلول‌های جهش‌یافته به سرعت رشد کرده و زیاد می‌شوند.
پس از مدتی این سلول‌ها در یک نقطه انباشته شده و یک تومور به وجود می‌آورند. این تومور حتی می‌تواند به خارج از کلیه هم گسترش یابد. در این حالت که به متاستاز معروف است، بخشی از سلول‌های تومور سرطانی از آن جدا شده و به دیگر قسمت‌های بدن می‌روند. روند شکل‌گیری سرطان بدین صورت است؛ اما اینکه چرا برخی سلول‌ها دچار جهش می‌شوند، هنوز مشخص نشده است. با این حال مطالعات و تجربه‌های بالینی نشان داده برخی عوامل بر بروز سرطان کلیه تأثیر دارند. تعدادی از این عوامل را مرور می‌کنیم:
- بالارفتن سن: ریسک ابتلا به سرطان با افزایش سن، بیشتر می‌شود.
- سیگار کشیدن: سیگارکشیدن احتمال ابتلا به سرطان کلیه را افزایش می‌دهد. البته با ترک سیگار، خطر ابتلا هم کاهش می‌یابد.
- چاقی: کسانی که اضافه وزن دارند، نسبت به دیگران بیشتر در معرض سرطان کلیه قرار دارند.
- فشار خون بالا: بالا بودن فشار خون هم از عوامل بالا بردن ریسک ابتلا به سرطان کلیه است.
- سابقه درمان نارسایی کلیه: کسانی که به مدت طولانی برای درمان نارسایی کلیه، تحت دیالیز قرار داشته‌اند، در معرض ریسک بالای ابتلا به سرطان کلیه قرار دارند.
- سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان کلیه: افرادی که در خانواده خود سابقه ابتلا به سرطان کلیه دارند، بیشتر احتمال دارد به این نوع سرطان مبتلا شوند.
مشاوره آنلاین
روش‌های تشخیص سرطان کلیه
در صورتی که علائم سرطان کلیه مثل درد در پهلوها، کاهش وزن و خستگی مفرط را در خودتان مشاهده کردید، با پزشک خود مشورت کنید. البته ممکن است خود پزشک هنگام چکاپ روتین، متوجه ایجاد یک توده در پهلوهای شما شود. در مواردی هم دیده شده که هنگام معاینه فرد برای یک بیماری دیگر، پزشک نسبت به وجود علائم سرطان کلیه مشکوک شده است. به هر حال در همه این موارد پس از آنکه علائم اولیه سرطان کلیه در شما مشاهده شد، پزشک برای اطمینان از وجود یا عدم وجود سرطان اقدام به معاینه فیزیکی، بررسی وضعیت سلامت عمومی شما و انجام برخی آزمایش‌ها می‌کند.
ابتدا پزشک شکم و پهلوهای شما را برای اطمینان از وجود توده معاینه می‌کند. همچنین تب و فشارخون شما را اندازه‌گیری می‌کند. علاوه بر این پزشک سؤالاتی درمورد سبک زندگی و عادت‌های مؤثر بر سلامت شما، بیماری‌های قبلی و درمان‌هایی که برای آنها دریافت کرده‌اید، می‌پرسد. مراقب باشید که پاسخ دقیقی به این سؤال‌ها بدهید تا پزشک اطلاعات کافی برای تشخیص درست بیماری شما را در دست داشته باشد. در مرحله بعدی پزشک یک یا چند آزمایش را برای شما تجویز می‌کند. آزمایش‌هایی که برای تشخیص سرطان کلیه به کار می‌روند، شامل موارد زیر است:
- آزمایش ادرار: در آزمایش ادرار وجود خون در آن یا دیگر علائم سرطان کلیه بررسی می‌شود.
- آزمایش خون: آزمایش خون می‌تواند اطلاعاتی در مورد نحوه عملکرد سرطان در بدن به پزشک بدهد.
- سونوگرافی: سونوگرافی با استفاده از امواج صوتی، تصویری از کلیه‌ها ایجاد می‌کند. این روش می‌تواند به پزشک نشان دهد که تومور کلیه جامد بوده یا از مایع پر شده است؟
- پیلوگرام داخل وریدی: در این روش ابتدا یک ماده حاجب به بدن تزریق می‌شود، این ماده به کلیه‌ها و دستگاه ادراری وارد می‌شود، سپس با استفاده از پرتوهای ایکس ری تصویر آن ثبت می‌شود. این تصویر هرگونه تومور در دستگاه دفع ادرار را نمایش می‌دهد.
- سی‌تی اسکن: سی‌تی اسکن هم از پرتوهای ایکس ری و پردازش کامپیوتری استفاده کرده و تصاویری با جزئیات دقیق از کلیه می‌سازد. در برخی موارد برای انجام سی‌تی اسکن ماده حاجب هم به بدن تزریق می‌شود. در واقع می‌توان گفت سی‌تی اسکن امروزه جایگزین سونوگرافی و پیلوگرام داخل وریدی برای تشخیص سرطان کلیه شده است.
- ام‌آرآی: در ام‌آرآی از امواج رادیویی و آهنرباهایی قوی برای ایجاد تصاویری دقیق از بافت نرم کلیه استفاده می‌شود. در برخی موارد ماده حاجب هم برای گرفتن تصاویر بهتر به بدن تزریق می‌شود.
- آرتریوگرام کلیوی: این روش که البته کمتر برای سرطان کلیه مورداستفاده قرار می‌گیرد، برای ارزیابی منابع خونی تومور به کار گرفته می‌شود. این روش در مواردی برای تشخیص تومورهای کوچک تجویز می‌شود.
- نمونه برداری از کلیه: برخلاف دیگر سرطان‌ها، احتمالاً پزشک شما بدون انجام نمونه‌برداری هم می‌تواند از وجود سرطان کلیه مطمئن باشد. با این حال نمونه‌برداری برای اطمینان از تشخیص درست بیماری، تجویز می‌شود. در این روش یک سوزن بسیار ریز وارد کلیه شده و نمونه‌ای از بافت آن را خارج می‌کند. سپس این نمونه در آزمایشگاه تحت مشاهده میکروسکوپی قرار می‌گیرد تا وجود سلول‌های سرطانی در آن بررسی شود. این نمونه همچنین می‌تواند درجه سرطان و اینکه تا چه حد تهاجمی است را هم مشخص کند. البته اغلب در نمونه‌برداری پزشک کل تومور را از بدن خارج کرده و سپس بخشی از بافت آن را آزمایش می‌کند.
پس از آنکه پزشک شما نسبت به وجود سرطان در کلیه مطمئن شد، لازم است میزان پیشرفت و گسترش آن به بافت‌های دیگر بدن را هم بررسی کند. گسترش سرطان می‌تواند به کلیه دیگر شما باشد یا اینکه به دیگر بافت‌های بدن گسترش یابد. این شرایط حالت پیشرفته سرطان کلیه به حساب می‌آید. برای بررسی میزان گسترش سرطان، ممکن است به برخی آزمایش‌های سی‌تی اسکن و ام‌آرآی نیاز داشته باشید. رادیولوژی قفسه سینه می‌تواند نشان دهد آیا سرطان به ریه‌ها سرایت کرده است. همچنین اسکن استخوان هم می‌تواند سرایت سرطان به استخوان‌ها را نشان دهد. به طور کلی این آزمایش‌ها می‌تواند مرحله سرطان شما را برای پزشک مشخص کند.
پیش‌بینی روند پیشرفت سرطان بستگی به سلامت عمومی شما و همچنین مرحله و درجه سرطان شما دارد. هرچه سرطان شما در مرحله بالاتری قرار داشته باشد، پیشرفته‌تر است. به طور کلی سرطان کلیه با چهار مرحله مشخص می‌شود:
- در مرحله اول سرطان کلیه با یک تومور هفت سانتی‌متری مواجه هستیم که فقط در یکی از کلیه‌ها وجود دارد.
- در مرحله دوم تومور سرطانی بزرگتر از هفت سانتی‌متر است اما همچنان به یک کلیه محدود است.
- مرحله سه سرطان کلیه شامل چند حالت است. در مواردی ممکن است تومور در یک کلیه و حداقل یکی از غدد لنفاوی اطراف آن وجود داشته باشد. در برخی موارد تومور در رگ خونی اصلی کلیه و یکی از غدد لنفاوی اطراف آن حضور داشته باشد. همچنین ممکن است تومور در بافت چربی اطراف کلیه و غدد لنفاوی ظاهر شود. علاوه بر این، حالت دیگر این مرحله وقتی است که سرطان به رگ‌های اصلی یا بافت پری نفریک گسترش پیدا کرده اما کاری به غدد فوق کلیوی و لایه فاسیای کلیوی ندارد.
- در مرحله چهار سرطان کلیه، سرطان به بافت چربی اطراف کلیه سرایت کرده و احتمالاً به غدد لنفاوی نزدیک به آن هم رسیده است. همچنین ممکن است سرطان به دیگر بافت‌ها مثل روده، پانکراس و ریه‌ها هم گسترش‌یافته باشد. علاوه بر این ممکن است در برخی موارد سرطان مرحله چهار، غدد فوق کلیوی را هم درگیر کند.
روش‌های درمان سرطان کلیه
مراحل درمان سرطان کلیه با عمل جراحی برای برداشتن توده سرطانی شروع می‌شود. برای درمان سرطان کلیه در مراحل اولیه که سرطان تنها به کلیه محدود است، احتمالاً عمل جراحی کافی باشد. اما برای سرطان‌های پیشرفته ممکن است به درمان‌های تکمیلی هم نیاز داشته باشید. نوع درمانی که برای شما در نظر گرفته می‌شود، بستگی به عوامل مختلفی مثل نوع سرطان، مرحله پیشرفت آن، سلامت عمومی شما و اینکه خودتان کدام روش را ترجیح می‌دهید، دارد. در ادامه انواع روش‌های درمان سرطان را بررسی می‌کنیم:
عمل جراحی برای درمان سرطان کلیه
معمولاً عمل جراحی اولین درمانی است که در مقابله با سرطان کلیه درنظر گرفته می‌شود. در این عمل توده سرطانی از کلیه خارج شده و سعی می‌شود سلول‌های سالم کلیه تا جای ممکن حفظ شوند. در مواردی هم لازم است کل کلیه برداشته شود. نوع عملی که پزشک برای شما درنظر می‌گیرد بستگی به نوع سرطان و میزان پیشرفت آن و وضعیت سلامت عمومی شما دارد. انواع عمل‌های جراحی درمان سرطان کلیه شامل موارد زیر است:
- عمل جراحی برداشتن کلیه یا نفرکتومی رادیکال: در عمل نفرکتومی رادیکال کل کلیه سرطانی به همراه بخش‌هایی از بافت سالم اطراف آن، غدد لنفاوی و غدد فوق کلیوی نزدیک آن برداشته می‌شود. جراح این عمل را به‌وسیله یک برش در شکم یا پهلوی بیمار انجام می‌دهد. در مواردی هم ممکن است از ابزارهای رباتیک استفاده شده و برش‌های ریزی در شکم ایجاد شود.
- عمل جراحی برداشتن بافت سرطانی از کلیه یا نفرکتومی جزئی: در این عمل که به عنوان عمل حفظ کلیه هم شناخته می‌شود، جراح تنها توده سرطانی و بخش کوچکی از بافت اطراف آن در کلیه را از بدن خارج می‌کند. این روش هم به صورت جراحی باز یا با کمک ابزار رباتیک می‌تواند انجام شود. عمل نفرکتومی جزئی در مواردی که با یک توده سرطانی کوچک مواجه هستیم یا در مواردی که بیمار فقط یک کلیه دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته به طور کلی این روش نسبت به نفرکتومی رادیکال ترجیح داده می‌شود، زیرا عملکرد کلیه حفظ شده و از عوارض بعدی مثل نارسایی‌های کلیوی و انجام دیالیز جلوگیری می‌شود.
درمان های غیرجراحی سرطان کلیه
در برخی موارد با استفاده از روش‌های غیرجراحی مثل گرم و سرد کردن، می‌توان سلول‌های سرطانی کلیه را از بین برد. این روش‌ها در مواردی که برای انجام عمل جراحی محدودیت وجود دارد، بیشتر مورداستفاده قرار می‌گیرند. انواع روش‌های غیرجراحی درمان سرطان کلیه شامل موارد زیر است:
- انجماد سلول‌های سرطانی: در این روش یک سوزن توخالی مخصوص وارد بدن شده و با استفاده از سونوگرافی یا دیگر روش‌های تصویربرداری به داخل توده سرطانی در کلیه هدایت می‌شود. سپس یک گاز سرد برای انجماد سلول‌های سرطانی به کار می‌رود.
- گرم‌کردن سلول‌های سرطانی: در این روش هم یک پروب مخصوص با کمک ابزارهای تصویربرداری از راه پوست وارد توده سرطانی می‌شود. سپس یک جریان الکتریکی کوچک به آن اعمال می‌شود که سلول‌های سرطانی را گرم کرده و آنها را می‌سوزاند.
روش‌های درمان سرطان پیشرفته
در برخی موارد ممکن است درمان قطعی سرطان کلیه برای مواردی که سرطان پس از درمان دوباره بازمی‌گردد یا سرطان‌هایی که به دیگر قسمت‌های بدن گسترش یافته‌اند، وجود نداشته باشد. در این شرایط معمولاً سعی می‌شود سرطان کنترل شده و ناراحتی بیمار کمتر شود. درمان‌هایی که در این حالت مورداستفاده قرار می‌گیرند، شامل موارد زیر است:
- جراحی برای برداشتن بافت کلیه: در مواردی که امکان برداشتن کل کلیه وجود ندارد، جراح سعی می‌کند تا جای ممکن بافت‌های سرطانی آن را خارج کند. علاوه بر این، جراح توده‌های سرطانی که در دیگر نقاط بدن ایجاد شده‌اند را خارج می‌کند.
- دارودرمانی هدفمند: در این روش یک ناهنجاری موجود در سلول‌های سرطانی شناسایی شده و داروهایی به بدن وارد می‌شود که این ناهنجاری را هدف قرار داده و آنها را مسدود کنند؛ بدین ترتیب سلول‌های سرطانی از بین می‌روند. برای انجام این درمان پزشک ابتدا سلول‌های سرطانی را تحت آزمایش قرار می‌دهد تا بفهمد چه نوع دارویی برای از بین بردن آنها مؤثر است.
- ایمونوتراپی: در روش ایمونوتراپی سیستم ایمنی بدن برای مقابله با سلول‌های سرطانی تحریک می‌شود. سلول‌های سرطانی معمولاً از نوعی پروتئین استفاده می‌کنند که آنها را از چشم سیستم ایمنی پنهان نگه می‌دارد، در نتیجه سیستم ایمنی کاری با آنها ندارد. به همین دلیل در ایمونوتراپی سعی می‌شود جلوی این روند گرفته شود.
- پرتو درمانی: در پرتو درمانی با تابش پرتوهای پرانرژی مثل ایکس ری یا پروتون، سلول‌های سرطانی از بین می‌روند. این روش همچنین برای کنترل و کاهش علائم سرطان‌های پیشرفته کلیه که به دیگر نقاط بدن مثل استخوان‌ها و مغز سرایت کرده‌اند، استفاده می‌شود.
- شیمی درمانی: در شیمی درمانی داروهایی به بدن وارد می‌شود که از رشد و تکثیر سلول‌های سرطانی جلوگیری می‌کنند. البته شیمی درمانی برای سرطان کلیه نسبت به دیگر سرطان‌ها کمتر مؤثر است و تنها برای انواع خاصی از سرطان کلیه به کار می‌رود.
عوارض سرطان کلیه
افرادی که برای درمان سرطان، کلیه آنها برداشته می‌شود، ممکن است در مواردی با نارسایی‌های کلیوی مواجه شوند. علاوه بر این ممکن است موارد زیر در اثر ابتلا به سرطان کلیه مشاهده شوند:
- فشارخون بالا
- میزان بالای کلسیم در خون
- تعداد بالای گلبول‌های قرمز در خون
- بروز مشکلات طحال و کبد
- گسترش سرطان به دیگر قسمت‌های بدن
جمع‌بندی
در این مقاله سعی کردیم به این سؤال که آیا سرطان کلیه درمان دارد، پاسخ دهیم. سرطان کلیه از آنجا که معمولاً زود تشخیص داده می‌شود، قابل درمان است، اما مواردی از این بیماری هم هست که درمان قطعی ندارد و تنها باید بیماری را کنترل کرد. برای درمان سرطان کلیه در مراحل اولیه از عمل جراحی برای برداشتن همه یا بخشی از کلیه سرطانی استفاده می‌شود. علاوه بر این روش‌های درمانی غیرجراحی هم برای درمان سرطان کلیه به کار می‌رود که پرتودرمانی، دارودرمانی هدفمند و ایمونوتراپی از جمله این درمان‌ها به شمار می‌روند. در مواردی که سرطان کلیه به دیگر قسمت‌های بدن گسترش یافته باشد، ترکیبی از روش‌های جراحی و غیرجراحی برای مقابله با آن به کار می‌رود.
